Podjela Kosova više nije realna opcija. Sada smo u situaciji da je realna opcija jedna vrsta suštinske autonomije za Srbe, kompromis koji će omogućiti da sjever Kosova ima poseban status u kome će Srbi imati osjećaj da su samovlasni, da imaju veze sa Beogradom u mnogo domena, da se ne osjećaju zatvoreni u nešto što neće, a da pritom Priština ne osjeća da je izgubila svoju teritoriju - kaže u intervjuu za beogradski „Blic“ Ivan Vejvoda, izvršni direktor Balkanskog fonda za demokratiju i potpredsjednik za programe Njemačkog Maršalovog fonda SAD.
Ekspert za međunarodnu politiku i bivši savjetnik za spoljnu politiku premijera Zorana Đinđića ističe da je poslije posjete njemačke kancelarke Angele Merkel jasno da Evropska unija od Srbije očekuje da brže rješava pitanje Kosova i da ponudi kompromisna rješenja. Treba izvući maksimum iz minimuma koji je Srbiji preostao nakon što je izgubila rat 1999.
Vejvoda naglašava da je brže rješavanje odnosa sa Prištinom, pitanje sjevera i prava Srba na cijelom Kosovu upravo u interesu Srbije, mada su sva rješenja teška i nema idealnih.
Na pitanje koji su glavni rizici aktuelne situacije, Vejvoda je rekao:
- Pitanje sporog rješavanja problema Kosova osujećuje pitanja kao što su ekonomski rast, zapošljenost, investicije... Investitori gledaju koliko je zemlja stabilna i kad pogledaju put nas i vide da Kosovo nije rješeno, oni idu dalje. Status kandidata u EU nije ugrožen. Da li ćemo dobiti datum pregovora i da li će on biti uslovljen, direktno je povezano s ponašanjem Beograda prema kosovskom problemu i načinom na koji EU to posmatra. Incident bi vratio i nas i EU i Prištinu više koraka unazad i usporio sadašnji pozitivan razvoj u dijalogu Beograda i Prištine. To su parametri u okviru kojih mora da se pronađe trezveno rješenje.
Takođe na pitanje koji bi bio kompromis srpske strane on odgovara:
- Razni evropski i historijski primheri govore da je moguće ustanoviti dobre odnose između dvije zajednice koje se ne slažu, a da obje strane ostanu na svojim nacionalnim stavovima, u ovom slučaju Srbija da ne prizna Kosovo, a Priština da bude nezavisna država. Zato se pominje iskustvo dvije Nemačke, južni Tirol, Sjeverna Irska... Kina i Tajvan se ne priznaju i ne podnose, a ekonomska razmjena između njih mjeri se milijardama dolara. Veliki je prostor unutar koga Beograd i Priština mogu da pronađu način da pokažu regionalnu saradnju ne prejudicirajući konačan ishod.
