Kriza na sjeveru Kosova pokazala je potencijalnu eksplozivnost održavanja statusa quo i opstanka paralelnih institucija u četiri tamošnje opštine.
Ovo je zaključak ovomjesečnog biltena Helsinškog odbora za ljudska prava.
I započeti tehnički pregovori između Prištine i Beograda praktično se na svakom koraku spotiču upravo zbog neodrživosti ovakvog stanja koje predugo traje, navodi se u biltenu.
Stalna napetost između Albanaca i Srba na Kosovu pretvara se u zamrznuti konflikt. Takvo stanje na dugi rok nosi velike opasnosti.
Nedavna eskalacija stavila je na dnevni red pitanje sjevera Kosova pošto Beograd nikad nije povukao svoje paralelne organe vlasti sa sjevera Kosova. Insistiranje na podjeli prijeti da Srbija budu okrivljena za konsekventnu destabilizaciju Makedonije, Bosne i Hercegovine, ali i same Srbije.
Kontrola granice i carina imala bi pozitivne efekte za obe strane. Prije svega to znači i eliminaciju organizovanog kriminala, šverca, ilegalne trgovine na Balkanu. Istovremeno labavi vezu između organizovanog kriminala i političara. Na ilegalnoj trgovini počiva socijalna i politička moć među Srbima i među Albancima. Posebno među Srbima na sjeveru i s njima povezanim partijama u Beogradu, koje ne dozvoljavaju normalizaciju stanja, jer je za njih vladavina prava neprihvatljiva.
Stavljanjem carinskih prelaza pod kontrolu KFOR i spriječavanje vraćanja na prethodno stanje stekli su se uslovi za postepeno stavljanje sjevera Kosova pod kontrolu prištinskih vlasti i sprovođenje Ahtisaarijevog plana i na sjeveru Kosova.
To olakšava položaj Beograda jer je staus quo sjevera Kosova ugrožovao i aktuelnu vladu koja nije bila spremna da sama napravi iskorak u pravcu rješenja problema.
Ljetnja eskalacija stvorila je nove preduslove za dijalog Priština-Beograd i otvora prostor za šutinsko pomjeranje na pitanjima od obostrane koristi, zaklučak je najnovijeg izvještaja Helsinškog odbora za ljudska prava.
